آمارهای صادراتی تعداد بازدید: ۳۲۹۴ (۱۳۹۷/۰۵/۰۹)
در این صفحه ، با استناد به آمار منتشره از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران ، از آخرین وضعیت صادرات سیمان و کلینکر کشور برآوردی ارائه خواهد شد .
متاسفانه ، در پی شیوع گستردۀ کرونا در اقصی نقاط جهان ، بالاخص ایران ، روند مراودات تجاری ، اقتصادی - بازرگانی با کشورهای همسایه سیر نزولی داشته است . برای پایان بحران کرونا هیچ زمان مشخصی را نمی‌توان در نظر گرفت . گمانه‌زنی‌ها و تخمین‌های سازمان بهداشت جهانی حاکی از آنست که احتمالاً تا انتهای سال 2021 میلادی ( و چه بسا فراتر از آن ) سایۀ نحس کرونا همچنان بر تمام شئونات مردم جهان سنگینی کند.
بازارهای صاداراتی سیمان و کلینکر ایران:
· افغانستان :بزرگترین و اصلی ترین بازار سیمان ایران است ، چندانکه در دوماهۀ اول سال 1399 بیش از 320 هزار تن سیمان از ایران به افغانستان رفته ؛ عمدتاً نیز صادرات از مرزهای ماهیرود ( 173هزار تن ) و دوغارون ( 47 هزار تن ) صورت پذیرفته است. شرکتهای سیمان زابل ، باقران بیرجند ، قائن ، غرب آسیا ، شرق و زاوۀ تربت از اصلی‌ترین صادرکنندگان سیمان به افغانستان بحساب می‌آیند.
افغانستان بیش از نیمی از مایحتاج سیمان خود را از ایران تامین می‌کند ( ماهانه ، بطور متوسط 180 هزار تن ) ، و مابقی را نیز از پاکستان و تاجیکستان.
· کویت : بطور سنّتی یکی از مشتریان بزرگ سیمان و کلینکر ایران و نیز از اصلی‌ترین مشتری‌ها در بین کشورهای حاشیۀ خلیج فارس بوده است. در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 99 ، حدوداً 300 هزارتن کلینکر و 61 هزار تن سیمان از ایران به این کشور صادر شده است . در سال گذشته ، 1398 ، نیز بیش از دو میلیون تن کلینکر و نیز بالغ بر 900 هزار تن سیمان از ایران روانۀ کویت شده بود .
· ازبکستان : در فاصلۀ سالهای 95 تا 98 این کشور، بطور متوسط ، ماهانه 39 تا 40 هزار تن سیمان از ایران وارد می‌کرده . در دوماهۀ اول سال 99 تنها 30 هزار تن کلینکر و 320 تن سیمان از ایران به ازبکستان رفته است .
· قزاقستان : هر ماهه ، مقادیر معتنابهی سیمان سفید وخاکستری از کارخانجات آرتااردبیل ، پیوند گلستان ، جوین ، سفید شرق ، شرق ، شاهرود ، ساوه ، بنوید و مازندران عمدتاً از طریق بندر امیرآباد و مقدار کمی نیز از مجرای بندر انزلی به قزاقستان صادر می‌گردد.
در دو ماهۀ اول سال 99 ، بیش از 52 هزار تن سیمان از ایران به قزاقستان صادر شده است .
· چین : دستور دولت به تخریب و تعطیلی کارخانجات قدیمی و آلایندۀ سیمان ، و جایگزینی آنها با واحدهای جدید ، باعث شده تا شرکتهای سیمان چین برای تهیه مایحتاج اولیه‌شان ( کلینکر ) جذب شرکتهای سیمان ایران شوند . این امر باعث شده تا به یکباره یک مشتری جدید برای کلینکر ایران پیدا شود . چینی ها ، در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 99 ، بیش از 131 هزار تن کلینکر و 35 هزار تن سیمان از ایران خریده‌اند.
· امارات متحدۀ عربی : گرچه کارخانجات سیمان امارات متحدۀ عربی ظرفیت تولید سالانه 42/8 میلیون تن سیمان را دارند ، تنها با حدوداً 40 درصد از ظرفیتشان کار ، و نتیجتاً سالانه حدود 17 میلیون تن سیمان تولید می‌کنند . اماراتی‌ها عمدتاً ترجیح می‌دهند برای تولید سیمان سراغ کلینکر بسیار ارزان و در عین حال با کیفیت ایران بروند . این امر باعث شده تا امارات سومین مشتری بزرگ صنعت سیمان ایران باشد. در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 99 ، بالغ بر162هزار تن کلینکر و 8 هزار تن سیمان از ایران به امارات صادر شده . در همین اثناء ، حجم صادرات سیمان به امارات نیز تقریباً ده هزار تن بوده است .
· عراق : این کشور ، تا همین دو سال قبل ، از اصلی‌ترین مشتریان سیمان ایران بود تا اینکه ، به لطف سرمایه گذاری‌های خارجی ، توانست در عرصۀ تولید سیمان خودکفا شود. این کشور ، بعد از خودکفایی ، واردات سیمان از ایران را ممنوع ساخته ، و ، در عوض ، به بزرگترین واردکنندۀ کلینکر از ایران تبدیل شده است ، چندانکه ماهانه بطور متوسط بیش از 190 هزار تن کلینکر از ایران می‌خرد - یعنی ، یک‌پنجم از کل صادرات کلینکر ایران.
بنادر امام خمینی و منطقه آزاد تجاری اروند - خرمشهر اصلی‌ترین مجاری صادرات کلینکر از ایران به عراق هستند . در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 99 بیش از170 هزار تن کلینکر از ایران به عراق رفته است.
· جمهوری آذربایجان : این کشور تا همین ده سال قبل تقریباً یک‌سوم از مایحتاج سیمان خود را وارد می‌کرد ( غالباً از ایران ، مقدار کمی هم از ترکیه ) . به لطف سرمایه‌گذاری‌های داخلی وخارجی ، از سال 1394 ، آذربایجان در تولید سیمان خودکفا ، و ، در نتیجه ، واردات سیمان به آن کشور ممنوع اعلام شد . با این وجود ، فقدان خط تولید سیمان سفید باعث شده تا آذربایجانی‌ها عمدۀ مایحتاج سیمان سفیدشان را از ایران و مقدار کمی را هم از ترکیه وارد کنند . شرکت سیمان سفید ارومیه اصلی‌ترین و بزرگترین تامین کنندۀ سیمان سفید به جمهوری آذربایجان است . محصول این شرکت از طریق گمرکات آستارا ، بیله سوار و پَلدشت روانۀ بازارهای آذربایجان می‌شود .علاوه بر سیمان سفید ارومیه ، سیمان سفید ساوه نیز مقادیری سیمان سفید به آذربایجان صادرات دارد .
جمهوری آذربایجان ، علاوه بر سیمان سفید ، مقادیر ناچیزی کلینکر نیز از ایران وارد می‌کند.
گفتنی است سه کارخانه‌ای که هم اکنون صنعت سیمان جمهوری آذربایجان را تشکیل می‌دهند ماهانه بین 200 تا 250 هزار تن سیمان تولید می‌کنند.
· ارمنستان : دو کارخانه‌ای که صنعت سیمان ارمنستان را تشکیل می‌دهند ، هر دو ، با مشکلات فراوانی مواجه‌اند . برای همین ، تولید این کشور بسیار کم و مجبور است بخش اعظم مایحتاج سیمان خود را وارد می‌کند (حدوداً 60 درصد) . گرچه دولت ارمنستان تعرفۀ بسیار بالایی برای واردات سیمان و کلینکر از ایران درنظر گرفته (29 دلار در هر تن ) کماکان جریان صادرات از ایران ادامه دارد . شرکتهای سیمان ارومیه ، سفید ارومیه ، صوفیان و آذرآبادگان خوی از اصلی‌ترین تامین کنندگان سیمان و کلینکر به ارمنستان هستند .
در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 99 ، جمعاٌ بیش از شانرده هزار تن کلینکر و چهارده هزار تن سیمان از ایران به ارمنستان صادر شده است.